مرکز تحقیقات ماهیان سردآبی شهید مطهری یاسوج

iranaqua، ایران آکوا ، شیلات , آبزیان , ماهی , میگو , صید , صیادی , مزرعه , پرورش ماهی , صیدگاه , ماهیگیری , دامپزشک , متخصصین شیلاتی , رستوران غذاهای دریایی , خدمات کارشناسی , گرمابی , سردآبی , کنسرو تن , زینتی , ماهیان زینتی , بچه ماهی , صدف , مروارید , لارو , کشتی , لنج , قایق , اسکله , موج شکن , اقیانوس , تالاب , دریا , دریاچه , خزر , خلیج فارس , دریای عمان , آبشار , سد , رودخانه , خاویار , ماهیان , بندر , خور , استخدام , کاریابی , بازارچه , دانشگاه , تکثیر و پرورش , تخم چشم زده , امگا 3 , تیلاپیا

اولین مرجع ارتباط علمی تجاری خانواده بزرگ شیلات ایران ، ایران آکوا ، iranaqua

اولین مرجع ارتباط علمی تجاری خانواده بزرگ شیلات ایران

مرکز تحقیقات ماهیان سردآبی (یاسوج )

معرفی مرکز

این مرکز توسط شرکت سهامی شیلات ایران در سال 1364 با عنوان مرکز تکثیر ماهی در استان کهگیلویه و بویراحمد احداث و در26 کیلومتری جنوب یاسوج در مسیر جاده یاسوج به گچساران در روستای تنگاری از توابع شهرستان بویراحمد شروع به کار کرد. با توجه به توسعه آبزی پروری در بخش سردآبی کشور و اینکه اصلاح نژاد ماهی قزل آلای رنگین کمان در کشور به عنوان یک نیاز مبرم احساس می شود لذا برای این منظور مرکز تکثیر ماهی قزل آلای رنگین کمان شهید مطهری یاسوج با سابقه بیش از 20 سال تولید به عنوان یک مرکز در زمینه تولید تخم چشم زده ماهی قزل الای رنگین کمان درسال1386 تبدیل به مرکز تحقیقات ژنتیک و اصلاح نژاد ماهیان سردآبی گردید و با واگذاری این مرکز از طرف سازمان شیلات ایران به موسسه تحقیقات شیلات ایران رسماً فعالیت خود را به عنوان یک مرکز تحقیقاتی آغاز نمود.

ارتفاع مرکز از سطح دریا 1850 متر است. تا پیش از تغییر وضعیت به مرکز تحقیقات، عمده فعالیت این مرکز تولید تخم چشم زده برای تامین لارو مزارع پرورش ماهی 20 استان کشور بوده است ولی با تبدیل به مرکز تحقیقات عمده فعالیت بر روی تحقیقات و پژوهش متمرکز گردیده است و تولید این مرکز نیز در کنار این فعالیتهای پژوهشی همچنان پا برجاست. برای فعالیت تحقیقاتی این مرکز بخشهای مختلفی با تجهیزا ت کارگاهی و آزمایشگاهی مختلف تدارک دیده شده است که با توجه به اینکه ساختمان های آزمایشگاهی و کارگاهی مرکز از پیشرفت فیزیکی در حدود 90% برخوردار بوده است لذا در آینده نزدیک با توجه به امکانات ذکر شده در مرکز بخشهای تحقیقاتی فعالیت خود را با سرعت بیشتری دنبال خواهد نمود. واحد های و بخش های موجود و پیش بینی شده این مرکز عبارتند از:

1- واحد تکثیر ماهی

2- واحد پرورش ماهی

3- آزمایشگاه ها

الف: آزمایشگاه ژنتیک مولکولی

ب: آزمایشگاه ژنتیک سلولی

پ: آزمایشگاه بیوتکنولوژی

ت: آزمایشگاه بهداشت و بیماری شناسی

ج: آزمایشگاه تغذیه و کنترل کیفی

چ: آزمایشگاه هیدرولوژی و هیدروبیولوژی

ی: آزمایشگاه بیوانفورماتیک

1- فضاهای تحقیقاتی

1-1 فضای فیزیکی تحقیقاتی

مساحت کل: 3.5 هکتار

مساحت استخر ها: 1.3 هکتار (74 عدد)

مساحت سالن رژیم نوری جهت تکثیر خارج از فصل 3000 متر مربع

مساحت ساختمان های اداری،کارگاهی وآزمایشگاهی 2500 متر مربع

سالن های انکوباسیون و تحقیقات: شامل دو سالن انکوباسیون تخم و یک سالن تحقیقاتی دیگر به مساحت 60 متر مربع که دارای ظرفیت حدود 30 عدد وان می باشد.

ظرفیت نگهداری: حدود 30000 عدد در استخرهای موجود

2- نیروی انسانی

ردیف تعداد نوع استخدام مدرک تحصیلی
1 1 نفر رسمی دکتری حرفه ای
2 2 نفر رسمی لیسانس
3 1 نفر رسمی فوق دیپلم
4 1 نفر پیمانی فوق دیپلم
5 1 نفر پیمانی دیپلم
6 2 نفر مشاوره ای فوق لیسانس
7 3 نفر مشاوره ای لیسانس
8 1 نفر قراردادی معین زیر دیپلم
9 10 نفر کارگری دائم زیر دیپلم
10 7 نفر شرکتی فوق لیسانس به پایین
11 2 نفر سرباز سازندگی دکتری حرفه ای - فوق لیسانس

تعداد نیروی انسانی:31 نفر

2- عملکرد این مرکز در بخش های مختلف در سال 1387

1-2- جذب و بکارگیری نیروی انسانی

1- جذب یک نفر دکترای شیلات در قالب ماموریت 6 ماهه

2- جذب یک نفر کارشناس ارشد شیلات در قالب ماموریت یکساله

3- جذب یک نفر کارشناس ارشد شیلات در قالب قرارداد مشاوره ای

4- جذب یک نفر دکتر دامپزشک در قالب طرح خدمت سربازی

5- جذب یک نفر کارشناس ارشد شیلات در قالب طرح خدمت سربازی

6- جذب یک نفر کارشناس علوم آزمایشگاهی در قالب قرارداد مشاوره ای

2-2- فعالیت های عمرانی

1- راه اندازی تعداد 4 حلقه چاه جهت جبران کمبود آب مرکز و حفر یک حلقه چاه در سرچشمه( نصب پمپهای شناور، لوله کشی آب چاه بوسیله لوله های پلی اتیلن و انتقال آن به برج های هواده)

2 – نصب 10 اسپلش مورد نیاز جهت هوادهی

3- تجهیز و تکمیل و راه اندازی سیستم جدید برق رسانی مرکز(تعویض پایه ها ،ترانس ها، نصب تابلوهای جدید) وانتقال شبکه برق از قسمت سرچشمه تا تمامی محوطه مرکز به میزان 350 کیلو وات

4- خرید ونصب پمپهای جدید جهت تامین آب برگشتی و آب مورد نیاز کشاورزان همجوار مرکز

5- تجهیز سالن های تحقیقاتی (خرید وان فایبر گلاس،تعویض سیستم لوله کشی فلزی و جایگزین ان با پی وی سی)

6- نصب سایبان کانال ورودی سالن تکثیرو تحقیقاتی جهت جلوگیری از رشد جلبک و خزه ها

7- استاندارد نمودن پمپاژ خانه آب آشامیدنی مرکز با استفاده از نصب تابلوهای هشدار دهنده

8- احداث ساختمان جدید و پیشرفت فیزیکی 95% تا پایان سال 1387

3-2- عملکرد تولیدی

بیوتکنیک و تولید مرکز در سال 1387
1 تخم سبز استحصالی تا تاریخ 20/12/1387 000/021/30
2 تخم چشم زده فروشی با درصد اضافی تا تاریخ 20/12/1387 577/229/19
3 درصد تلفات تخم تا مرحله چشم زدگی 95/35 %
4 تعداد لارو تولیدی ایرانی 000/100
5 تعداد لارو نروژی تولیدی 000/300
6 تعداد بچه ماهی نروژی 578/7


4-2- تمهیدات مقابله با عواقب ناشی از خشکسالی

با تبدیل مرکز تکثیر ماهیان سردابی شهید مطهری یاسوج به مرکز تحقیقات ژنتیک و اصلاح نژاد ماهیان سردابی در سال 86 و آغاز به کار آن با معضل خشکسالی روبه رو شده ایم واین مشکل کمبود آب همچنان ادامه دارد. با توجه به بحران کمبود آب در طی چند سال اخیر لازم است از منابع موجود حداکثر بهره برداری را داشته باشیم و باید بدانیم که استفاده از روش های سنتی در طی سال های آینده دستیابی به اهداف مورد نظر را دور از دسترس می نماید.

برای رسیدن به این منظور نیاز به ایجاد زیر ساختهای لازم ،تجهیزات و نیروی انسانی و لزوم استفاده از فن آوریهای نوین در مرکز به منظور افزایش تولید و استفاده بهینه از آب بیش از پیش جلوه می کند.واقعیت این است گاهی فراموش می کنیم که کشورمان بنا به دلایل متعدد از جمله قرار گرفتن در مسیر مدار 25 تا 35 درجه جغرافیایی خواه ناخواه در یک منطقه کم باران و خشک ونیمه خشک قرار دارد و متوسط بارندگی در کشورمان کمتر از یک سوم متوسط جهانی است.

اگر در این سرزمین در برخی از سال ها بارندگی های خوبی نازل می شود،فقط از لطف خداوند است قرار نیست سال های طولانی ادامه داشته باشد. اگر واقع بینانه با این مسائل نگاه کنیم شاید بتوانیم شرایط موجود را یک فرصت فرض کرده و با استفاده از سرمایه گذاری درست و بکارگیری فن آوریهای نوین و خرید تجهیزات مدرن و استفاده از دانش روز و مدیریت صحیح، در آینده به تولید بیشتر دست پیدا کنیم. باید بپذیریم مشکل مرکز ما دردر حال حاضر کمبود بارندگی نیست.مشکل ما در عدم درک صحیح واقعیت هاست.

اگر قرار است در آینده در این مرکز با صرف هزینه های بالا تخم وماهی اصلاح شده تولید شود با توجه به مشکلات عدیده ای مبنی بر پایین بودن کیفیت آب به دلیل آب برگشتی ، استاندارد نبودن استخرها ، ترافها و .. می باشد لذا برای دسترسی به آب تمیز و قابل استفاده در این مرکز در فصول و سال های خشک نیاز است که تمهیدات مدیریتی اندیشیده شود بهمین دلیل خرید و نصب درام فیلترهایی جهت پالایش و زدودن ناخالصی های آب از نیازهای مبرم این مرکز بوده است ، همچنین جهت جبران کمبود اکسیژن تعداد 10 عدد اسپلش(هواده) نیز نصب گردیده است.

5-2- قرارداد های تحقیقاتی با دانشگاه ها

با توجه به اینکه ارتباطات عمی- تحقیقاتی بین مراکز تحقیقاتی و دانشگاه ها از نیاز های ضروری می باشد و لذا با توجه به اینکه این مرکز اولین مرکز در زمینه اصلاح نژاد قزل آلا در کشور می باشد بنابراین این مرکز در سال 87 با بعضی از دانشگاهها از جمله دانشگاه یاسوج و دانشگاه علوم وفنون دریایی خرمشهر اقدام به اخذ قراردادهای تحقیقاتی در قالب اهداف پیش بینی شده نموده است و در این قراردادها پیشبینی گردیده است که دانشگاه ها به عنوان مراکز علمی بسترسازی مناسبی را جهت ارتقاء سطح علمی و فراهم سازی زمینه ادامه تحصیل کارشناسان این مرکز را فراهم آورند و این مرکز نیز در راستای اهداف خود پروزهای تحقیقاتی خود را با اساتید صاحبنظر این دانشگاه ها انجام و مشاوره های علمی آنها بهره گیرد. همچنین این مرکز زمینه انجام پایان نامه های دانشجویی در زمینه اصلاح نژادی و منطبق با سیاست های این مرکز را فراهم نماید تا از نایج این فعالیت های تحقیقاتی در جهت رسیده به اهداف خود استفاده لازم را داشته باشد.

6-2- عملکرد در بخش اطلاع رسانی و تجهیزات نرم افزاری

بخش اطلاعات علمی از جمله بخش های پیش بینی شده مرکز است که در راستای بهبود این بخش فعالیت هایی از جمله تشکیل واحد کتابخانه، خرید 2 دستگاه کامپیوتر، تهیه حدود 321 جلد کتاب و نشریات مختلف صورت گرفته است . ولی در حال حاضر با توجه به احداث ساختمان جدید واحد کتابخانه و اطلاعات علمی دراین ساختمان در نظر گرفته نشده است و نیاز است که این بخش بخصوص در زمینه تهیه جدیدترین کتاب های موجود در زمینه ماهیان سردابی، تقویت تجهیزات سخت افزاری و نرم افزاری، تجهیز شبکه اینترنت،گسترش یابد. بعلاوه با توجه به کمبود فضای کتابخانه امکان توسعه این بخش در حال حاضر وجود ندارد. لذا لازم است جهت تخصیص اعتبار ساخت کتابخانه در این مرکز اقداماتی صورت گیرد.همچنین تهیه یک دستگاه ویدئو پروژکتور و یک دستگاه کامپیوتر برای برگزاری دوره های آموزشی و سمینارها و جلسات امری ضروری می باشد

7-2- عملکرد بخش تحقیقاتی

با توجه به اینکه این مرکز در زمینه فعالیت های تحقیقاتی نوپا بوده است لذا برای تحقق اهداف این مرکز نیاز به بستر سازی و رشد توام بخشهای مختلف مرکز با گذر زمان در چند سال آینده خواهیم بود بنابراین در بخش تحقیقاتی در سال 87 فعالیتهایی در قالب فعالیت های زیر انجام شده است:

1-7-2 -مدیریت و بستر سازی تحقیقاتی

1- راه اندازی سالن شماره 3 تحقیقاتی به منظور انجام پروژه های مختلف تحقیقاتی

2- گزینش و جدا سازی مولدین مناسب بر اساس شاخص های فنوتیپی در حین عملیات تکثیر

3- نظارت مستمر کارشناسان در حین عملیات انتقال، بیهوشی و تکثیر مولدین

4- برگزاری جلسات علمی پژوهشی در خصوص ارائه پیشنهادات و راهکارهای مختلف جهت نیل به اهداف مرکز

5- تغییر بخشی از فضای سایبان به منظور نگهداری مولدین گزینش شده برای استفاده در پروژه های تحقیقاتی

6- نظارت مستمر بر ثبت آمار تلفات، تعدادمولدین، مدیریت بهداشتی سالن های تکثیر و نگهداری تخم، مدیریت بهداشتی آب و تغذیه ماهیان و ...

7- تهیه دستور العمل های مربوط به بخش های مختلف مرکز(تکثیر- پرورش- سالن انکوباسیون- مدیریت بهداشتی)

2-7-2- پروژه های تحقیقاتی

1- اتمام کار عملی پروژه مقایسه وضعیت رشد و بازماندگی بچه ماهیان حاصله از تخم های وارداتی و داخلی در قزل آلا

2- ارائه گزارش نهایی پروژه بررسی اثرات سطوح مختلف کنجاله کانولا بر روی رشد، فاکتور های بیوشیمیایی و ترکیب لاشه قزل آلا

3- آغاز بکار پروژه بررسی پرورش ماهی قزل آلا در طراحی جدید از استخرهای بیضی شکل با جریان دورانی فاستر لوکاس به دلیل مناسب شدن وضعیت منابع آبی

4- - مقایسه هماوری، رشد و بازماندگی بچه ماهیان قزل آلای طلایی(آلبینو) و قزل آلای رنگین کمان

5- بررسی اثرات تراکم بر روی رشد و بازماندگی لارو بچه ماهی قزل آلای رنگین کمان

6- مقایسه چند غذای استارتر رایج داخلی(بتا، چینه وبهپرور) وغذای وارداتی (بیومار) بر میزان رشد و بازماندگی بچه ماهی قزل آلای رنگین کمان

7- 5 -بررسی تا ثیرقارچ کشی ماده ضد عفو نی کننده هیدروکر بر بازماندگی تخم قزل آلای رنگین کمان و مقایسه با مالاشیت گرین و سولفات مس.

3-7-2 - طرح ها و پایان نامه های دانشجویی انجام شده در مرکز

1 - اثر پروبیوتیک بر روی رشد و بازماندگی بچه ماهی قزل آلای رنگین کمان

2 - بررسی جایگزینی اثرات سطوح مختلف کنجاله کانولا به جای سویا بر روی رشد، فاکتور های بیوشیمیایی و ترکیب لاشه قزل آلا
3- اثر استرس های فیزیکی در طی دوره انکوباسیون تخم ماهی قزل آلای رنگین کمان بر بازماندگی و پاسخ های فیزیولوژیک

4- مقایسه تکثیر دوبار در سال( رژیم نوری و تکثیر طبیعی) از نظر شاخص های بازماندگی، درصد تلفات، زمان چشم زدگی و ... در تخم ماهی قزل آلای رنگین کمان

4-7-2 - ارائه برنامه ملی و راهبردی اصلاح نژاد مرکز در سال 87

در راستای برنامه راهبردی اصلاح نژاد ماهی قزل آلای رنگین کمان و نظر به اهمیت این مرکز به عنوان اولین مرکز اصلاح نژادماهیان سردآبی در کشور و رسالت مهمی که در این خصوص به عهده این مرکز گذاشته شده است این مرکز جهت نیل به اهداف خود و با توجه به بستر سازی اولیه ای که جهت فعالیت های تحقیقاتی خود انجام داده است در دو ماهه آخر سال 1387 طرح ملی ژنتیک و اصلاح نژاد ماهی قزل الای رنگین کمان را با اعتبار برآوردی 3857740000 و در قالب چندین پروژه به موسسه تحقیقات شلات ایران تقدیم نموده است و امید است که با آغاز این طرح ملی در سال 88 در رسیدن و نزدیک شدن به اهداف ملی و راهبردی این مرکز گام مهمی برداشته باشیم. اهم این پروژه ها عبارتند از:

1- ایجاد جمعیت پایه ژنتیکی قزل آلای رنگین کمان

2- بررسی تنوع ژنتیکی مولدین قزل آلای رنگین کمان مرکز تحقیقات یاسوج با استفاده از ریزماهوارک ها

3- ثبت ذخایر و بهگزینی مولدین ماهی قزل الا در مرکز تحقیقات شیلات یاسوج به منظور اصلاح نژاد

4- تولید جمعیت تمام ماده قزل آلا رنگین کمان به روش ماده سازی غیر مستقیم

5- تعیین و ارزیابی بقایای هورمونی در ماهیان قزل آلای تغییر جنسیت یافته تمام ماده

6- تولید جمعیت تریپلوئید قزل آلای رنگین کمان به روش مستقیم ( القایی )

7- تولید جمعیت تریپلوئید اینترپلوئید با استفاده از روش غیر مستقیم ( غیرالقایی ) در ماهی قزل آلای رنگین کمان

8- بهبود مدیریت عوامل محیطی موثربر تولید درمرکز تحقیقات ژنتیک و اصلاح نژاد ماهیان سردابی یاسوج

9- انجماد اسپرم ماهی قزل آلای رنگین کمان

10- پایش بهداشتی ذخایر ژنتیکی گزینش شده قزل آلای رنگین کمان

11- ایجاد و استانداردسازی مجموعه آزمایشگاهی مرجع در زمینه ژنتیک و اصلاح نژاد ماهیان سردابی

8-2- عملکرد بخش درآمدزایی

عملکرد بخش درآمدزایی مرکز در سال 87(ریال)
1 فروش تخم چشم زده ماهی قزل آلای رنگین کمان ایرانی 000/000/490/2
2 میزان وجه دریافتی در خصوص فروش تخم چشم زده 000/195/205/1
3 میزان وجه واریزی به حساب موسسه توسط این مرکز 000/240/609/1
4 کل اعتبار برگشتی از موسسه تحقیقات به این مرکز 000/500/257/1
5 میزان بستانکاری مرکز از مشتریان تخم چشم زده 000/141/320/1


3-کمک های سایر ادارت به این مرکز

اعطای یک دستگاه خودروی مزدای دوکابین از طرف سازمان جهاد کشاورزی استان

اعطای کمک 330 میلیون ریالی از اعتبارات سازمان جهاد کشاورزی استان بابت خرید 30 تن خوراک ماهی

اعطای 4 دستگاه الکتروپمپ با تابلو و سایر متعلقات از طرف سازمان جهاد کشاورزی استان

4- نقاط قوت عملکرد

1- تامین تخم چشم زده برای تهیه لارو مزارع قزل آلای بیش از 20 استان کشور

2- امکان انجام پروژه ها، پایان نامه و کارآموزی دانشجویان رشته های مرتبط با شیلات

3- امکان انجام پروژه های تحقیقاتی مختلف در زمینه ماهیان سردآبی با همکاری سازمان ها، مراکز تحقیقاتی و دانشگاه های کشور

4- پتانسل لازم جهت انجام پروژه های اصلاح نژاد و مباحث ژنتیکی در خصوص ماهیان سرد آبی با توجه به شرایط لیمنولوژیکی آب چشمه مرکز و اقلیم منطقه

5- ارائه مشاوره در خصوص تکثیر و پروش ماهی قزل آلای رنگین کمان به پروش دهندگان استان

6- قابلیت و ارائه راهکارهای لازم جهت پیشگیری، شناسایی و درمان بیماریهای رایج ماهیان سرد آبی

7- ارائه مشاوره در خصوص مکان یابی، طراحی و ساخت مزارع پرورش قزل آلای رنگین کمان

8- ارائه مشاوره در خصوص تغذیه، جیره نویسی و تهیه جیره تر برای مزارع پروش قزل الا

9- برگزاری دوره های آموزشی برای دانشجویان رشته های شیلات،زیست دریا و....

5- اعتبارات مورد نیاز بخش های مختلف مرکز(هزار ریال)

عنوان فعالیت میزان اعتبار مورد نیاز
1 آسفالت و جدول گذاری 12000 متر مربع محوطه 2000000
2 تکمیل و تجهیز ساختمان آزمایشگاه برابر استاندارد 3500000
3 مرمت و بازسازی ساختمانهای موجود به مساحت 1500 متر مربع به منظور استفاده اداری 2500000
4 کف سازی و تعمیر ارتفاع استخرهای مولدین به مساحت 15000متر مربع 2500000
5 مسقف نمدن با سیستم سوله سالن مولدین به مساحت 2700 متر مربع 1500000
6 خرید 30 دستگاه انکوباتور کشویی با ظرفیت 100000 تخم چشم زده با لوازم جانبی 1000000
7 خرید 10 دستگاه ازن ساز شرکت فنی مهندسی ایران با لوازم جانب 1000000
8 خرید یک دستگاه مینیبوس و یک دستگاه تانکر حملو نقل مولدین و بچه ماهی به ظرفیت 10 تن 1000000
9 خرید 4 دستگاه درام فیلتر از شرکت فنی مهندسی پرگاسیران با لوازم جانبی و هزینه راه اندازی 900000
10 اجرای یک طرح جامع 12 پروژه ای در قالب اهداف پیش بینی شده مرکز(فاز اول) 1000000
جمع کل 1690000000


پیشنهادات

1- جذب نیروی متخصص در زمینه های مورد نیاز مرکز

2- اخذ مجوز جذب جهت بکارگیری نیروهای فعلی و با تجربه در مرکز

3- مجوز جذب 2نفر کارشناس با توجه به بازنشسته شدن یک نفر از پرسنل و استعفای یک نفر از کارشناسان

4- مجوز جذب 2 نفر به برای امور تایپ، اداری و کارگزینی

5- تامین هزینه برای پروژه های CASE STUDY

6- مهیا نمودن امکانات و تجهیزات آزمایشگاهی

7- تخصیص اعتبارات جاری و پرسنلی جهت تامین رفاه کارکنان وایجادانگیزه درروحیه کارکنان با توجه به محروم بودن استان و واقع شدن مرکز در روستا در مقایسه با سایر دستگاه های اجرایی و پژوهشی موجود در استان

8 – خرید دستگاه تصفیه و پالایش آب در موقع کم آبی و خشکسالی نظیر درام فیلتر و .....

http://www.ifro.ir/portal.aspx?tabid=328