این نمک‌زار دوباره دریاچه می‌شود

او در جلسه شورای اداری آذربایجان غربی و کارگروه احیای دریاچه ارومیه که با حضور معاون اول رییس جمهوردر ارومیه برگزار شد گفته احیای این دریاچه بسیار سخت است و آن را نباید سیاسی کرد و باید اجازه دهیم تا بتوانیم با برنامه ارائه شده تا سال 1402 شمسی دریاچه ای با 15 میلیارد مترمکعب آب به وسعت 4300 کیلومتر مربع و مناسب برای زندگی آرتیمای آن داشته باشیم.

در این جلسه دکتر مسعود تجریشی دبیر ستاد ملّی احیای دریاچه ارومیه هم اعلام کرد:« برای احیای دریاچه ارومیه باید الگوی مبتنی بر کاهش مصرف آب در کشاورزی و سایر مصارف داشته باشیم.کاهش مصرف آب و افزایش بهره‌وری با صنعتی شدن کشاورزی و بهبود وضعیت درآمدی و معیشتی کشاورزان حاشیه دریاچه از اهداف مهم طرح احیای دریاچه ارومیه است.»

شاید به همین علت باشد که طرح بهکاشت در حوضه دریاچه ارومیه قرار است وارد فاز اجرایی شود. این طرح پیش از این با عنوان طرح نکاشت مطرح بود که با وجود مخالفت‌های شدید نمایندگان دو استان آذربایجان غربی و شرقی مبنی بر شغل بیشتر مردم این منطقه به کشاورزی، طرح بهکاشت جایگزین طرح قبلی شد.
طرح بهکاشت به کشت محصولات با نیاز آبی کم به جای محصولات آب‌بر، به همراه پرداخت مابه‌التفاوت آن به کشاورزان می‌پردازد و بر این اساس مقرر شده در کشت بهاره به جای چغندر، گندم کاشته شود و در کشت پاییزه نیز گندم و جو کاشته شود تا آب صرفه‌جویی شده از این مکان به دریاچه ارومیه انتقال یابد.

تبدیل وضعیت آبیاری سنتی 45 هزار هکتار از اراضی آذربایجان غربی و آذربایجان شرقی به آبیاری تحت فشار، که در مدت سه سال متوالی و هرسال در 15 هکتار از اراضی حوضه آبریز دریاچه ارومیه انجام خواهد شد، دیگر پیشنهاد این طرح است.
تامین برق مورد نیاز پمپاژها، ترویج کشت آبیاری پودری در محصولات پهن برگ، حمایت غذایی از مجریان طرح‌های احیا، نصب کنتورهای هوشمند آب و برق به صورت رایگان در چاه‌ها، واقعی کردن نرخ آب بهای کشاورزی و تامین اعتبار برای گروه‌های گشت و نظارت شرکت‌های آب منطقه‌ای از برنامه‌های طرح بهکاشت است.

تا طلای زنده نمیرد
با وجود بارش‌های پاییزی و بالا آمدن سطح آب دریاچه ارومیه تا 15 سانتی‌متر، زمان برای آغاز احیای جدی این دریاچه و پیشگیری از مرگ آن، به شمارش معکوس رسیده است. در همین زمینه معاون امور عمرانی استاندارآذربایجان غربی اعلام کرده که اگر لایه‌های خاک روی بستر دریاچه بنشیند دیگر احیا نمی‌شود و در طی سه سال آینده باید مانع خشکی کامل دریاچه شویم و این امر با مدیریت کشت در حوضه زرینه‌رود امکان پذیر است.

گفتنی است دریاچه ارومیه در حال حاضر کمتر از یک میلیارد متر مکعب آب دارد در حالی که حداقل نیاز آبی دریاچه ارومیه برای احیای سطح اکولوژیک بدون احتساب تلفات و تبخیر 12 میلیارد متر مکعب است و در تراز اکولوژیک باید 14 میلیارد متر مکعب آب داشته باشد.

خشکی دریاچه ارومیه یک بحث ملی است که خسارت‌های زیادی را در این منطقه به جا گذاشته مثل شوری منابع آب زیرزمینی، وزش بادهای نمکی در استان‌های مجاور، به خطر افتادن زندگی حیات وحش جزایر دریاچه، و از همه مهم‌تر از بین رفتن آرتمیا که تنها موجود زنده و در واقع طلای زنده دریاچه است و می‌تواند سودآوری بسیاری در بخش صادرات به همراه داشته باشد.

دریاچه ارومیه به عنوان بزرگترین زیستگاه آرتمیا در ایران و جهان شناخته می‌شود که آرتمیای موجود در آن با توجه به ویژگی‌های خاص، بعنوان یک گونه مجزا نامگذاری شده و به آرتمیا ارومیانا معروف است. آرتمیا ارومیانا یکی از 7 گونه ی شناخته شده دو جنسی درجهان است که بیشترین تعداد آن در دریاچه ارومیه زندگی می‌کند؛ این یعنی ما یک برند طبیعی! در حوزه آبزیان داریم که در دریاچه از نفس افتاده ارومیه زندگی می‌کنند اما مشکل این جاست که با وجود خشکی دریاچه، این آبزی ارزشمند در معرض انقراض قرار گرفته است و به گفته مسئولان مربوطه خشکسالی و کمبود آب بیش از 90 درصد آرتمیاهای دریاچه ارومیه را در معرض نابودی قرار داده است.

این در حالی است که امروزه آمریکا ، برزیل و چین بزرگترین تولیدکنندگان آرتمیا در جهان هستند و آمریکا به تنهایی 70 درصد بازار جهانی آرتمیا را دراختیار دارد و سالانه میلیون‌ها دلار از این تجارت سود می‌برد. جالب اینکه کشورهای نظیر تایلند و ویتنام بدون دارا بودن زیستگاه طبیعی آرتمیا و فقط با پرورش مصنوعی آن سالانه هزاران تن آرتمیا تولید می‌کنند!
منبع: خبرگزاری ایسنا