فرهنگ‌سازی مصرف آبزیان ضرورت امروز برای جوامع انسانی

امروزه در سطح جهان رشد و گسترش پرورش انواع آبزیان روند روبه‌ گسترشی یافته و به منظور اجرایی نمودن ماهیگیری مسئولانه که مورد تأکید سازمان جهانی خوار بار و کشاورزی ملل متحد (FAO) می‌باشد با اهدافی مانند جلوگیری از کاهش ذخایر ارزشمند دریاها و بازسازی این ذخایر، پرورش انواع آبزیان به ویژه‌ ماهی و میگو در آب‌های داخلی و سرزمینی هنر کشور مورد برنامه‌ریزی و حمایت‌های همه‌جانبه مشمولان در کل جهان قرار گرفته است.
کشورهایی که دسترسی به اقیانوس، دریا و آب‌های بین‌المللی دارند طی سال‌‌ها مطالعه و بررسی، توجه به قابلیت‌های سرزمینی خود با تأکید بر امکانات و زیرساخت‌های لازم را با حمایت‌های همه‌جانبه معطوف گسترش پرورش آبزیان نموده‌اند.
به نظر می‌رسد استفاده از تعابیری مانند امنیت غذایی از دریا تا سفره امروزه خیلی کاربرد نداشته باشد و تأمین غذای سالم آبزیان از مزرعه تا سفره مفهوم و کاربرد عینی‌تر و ملموس‌تری داشته باشد.
در هر کشوری باتوجه به اقلیم و تنوع آب و هوایی زمینه برای مطالعه، بررسی و اجرایی نمودن طرح‌های متنوع پرورش آبزیان شامل ماهیان گرم آبی، سردآبی، سایر آبزیان و میگو با استفاده از اراضی مناسب، آب مورد نیاز، سواحل موجود در کشورها باتوجه به امکانات و الزامات موردنیاز به ویژه مدیریت منابع انسانی و مالی فراهم شده و امروزه شاهد رشد مناسب پرورش آبزیان در مقایسه با امکانات صید و صیادی در دریاها هستیم.
در این مزارع پرورش می‌توان با مدیریت منابع آب و اجرایی نمودن طرح‌های قابل اجرا شاهد افزایش تولید، استفاده بهینه از امکانات و تأمین «بخشی از پروتئین سفید و سالم به‌عنوان غذای سلامتی» بود.
ماهی و سایر محصولات آبزیان به‌عنوان غذای سالم می‌تواند اقشار مختلف جوامع انسانی را هدف قرار داده و با یک برنامه‌سازی مناسب شرایط مصرف آبزیان را برای همگان فراهم نمود.
اگر فرض را بر این مبنا بگذاریم که تمامی امکانات و الزامات رشد و توسعه‌ زیرساخت‌ها و احداث مزارع با رعایت تمامی اصول فنی – مهندسی موجود بوده و تأمین نهاده‌های موردنیاز از جمله بچه‌ ماهی و میگوی موردنیاز، غذای آبزیان، کود، دارو و... فراهم باشد و زنجیره پرورش آبزیان از رهاسازی تا برداشت محصول و تحویل به مراکز عمل‌آوری و فرآوری و بازاریابی مناسب تکمیل باشد فرهنگ‌سازی مصرف آبزیان در جوامع انسانی ستون اصلی و مهم ارتقای متوسط سرانه مصرف در این جوامع است.
در جوامع هدف که مصرف آبزیان در آن‌ها مورد تأکید قرار می‌گیرد فرصت‌های بی‌شماری وجود دارد که می‌توان به‌طور خلاصه به آن‌ها اشاره نمود. تأمین سبد غذایی آبزیان در سازمان‌ها، شرکت‌ها، بیمارستان‌ها، مراکز نظامی مانند سربازخانه‌ها، مدارس و به‌ویژه در سطوح پیش‌دبستانی و ابتدایی که ارگان‌های متوالی سلامت جامعه باید روی آنها متمرکز شوند.
تأمین بخشی از پروتئین موردنیاز جامعه وجایگزینی آن با گوشت قرمز، قیمت مناسب فرآورده‌های آبزیان، وجود زمینه‌های بالقوه فرهنگی – اجتماعی مناسب برای این منظور، وجود ساختار جمعیتی الگوپذیر به منظور تعریف و تدوین الگوی مناسب تغذیه‌ای با تأکید بر محصولات آبزیان، آمادگی سرمایه‌گذاران بخش غیردولتی برای ورود به احداث مزارع و کارخانجات وابسته مانند بسته‌بندی، وجود بازار مناسب و زمینه‌های مناسب صادرات محصولات برای ارزآوری و تغییر فرهنگ مصرف غذایی از جمله مواردی است که می‌توان در راستای برنامه‌ریزی مناسبی نمود.
فرهنگ‌سازی از طریق تلویزیون، رادیو، نشریات، فضاهای مجازی، تهیه و تدوین کاتولوگ و بروشورهای مناسب اطلاع‌رسانی، برگزاری جشنواره‌های متنوع طبخ انواع آبزیان، برپایی نمایشگاه‌های عرضه محصولات در ابعاد ملی و بین‌المللی، مسابقات نقاشی کودکان به‌منظور تشویق و ترغیب آنان از ابتدای تصمیم‌گیری... باید مورد توجه مضاعف قرار گیرد.
با عنایت به این که در این نوشتار سعی شد که خیلی خلاصه به این موارد پرداخت لذا در پایان تا آنجا که امکان دارد به ویژگی‌ها و خصوصیات خاص ماهی به‌عنوان یک غذای سالم برای انسان‌ها پرداخته می شود که امید است مورد بهره‌برداری و استفاده مخاطبان گرانقدر قرار گیرد.

ارزش غذایی گوشت ماهی در تغذیه انسان
گوشت ماهی دارای پروتئین مرغوب با قابلیت هضم آسان و ضریب هضمی 96 درصد می‌باشد
گوشت ماهی در پیشگیری از بروز بیماری‌های قلبی و عروقی نقش مهمی دارد، زیرا درصد زیادی از چرب‌های گوشت ماهی از نوع اشباع نشده بوده میزان کلسترول گوشت ماهی خیلی پایین است.
چربی امگا 3 موجود در گوشت ماهی باعث کاهش میزان چربی و کلسترول خون می‌باشد.
گوشت ماهی و سایر آبزیان سرشار از ویتامین‌های مختلفی چون گروه است.
مواد معدنی موجود در گوشت ماهی نظیر فسفر، کلسیم، آهن، سلیسیم، منیزیم، فلوئور،ید و سایر میکروالمنت‌ها می‌باشد که همگی اثر مهمی در سلامت انسان دارند.
تحقیقات پزشکی نشان می‌دهد مصرف ماهی سبب رشد بهتر، هوش بیشتر، سلامت و طول عمر شده از بیماری گواتر، پوسیدگی دندان و بیماری‌های قلبی – عروقی جلوگیری می‌کند.
گوشت ماهی دارای کلید‌ اسیدهای آمینه ضروری بدن مانند لیزین، لوسین، آرژنین، هیستیدین، والنوترپیتوفان است.
مطالعات امروزی ثابت کرده است که مصرف گوشت ماهی اثرات معجزه‌آسایی در درمان بسیاری امراض مثل کاهش فشار خون، روماتیسم، ذات‌الریه، سردردهای میگرنی، بیماری‌های کلیوی و آسم دارد.
نویسنده : علیرضا کیهانپور