تالابی که بوی خون می دهد /گ
| فریدونکنار، شهری کوچک در شمالی ترین نقطه ایران واقع در استان مازندران تالابی بی نظیر دارد که هر ساله از اواخر پاییز تا اواخر زمستان میزبان هزاران گونه از پرندگان مهاجری است که فرسنگ ها کیلومتر از آسمان را می شکافند تا برای گذراندن زمستانی آرام به تالاب های بین المللی فریدونکنار برسند... |
| فریدونکنار، شهری کوچک در شمالی ترین نقطه ایران واقع در استان مازندران تالابی بی نظیر دارد که هر ساله از اواخر پاییز تا اواخر زمستان میزبان هزاران گونه از پرندگان مهاجری است که فرسنگ ها کیلومتر از آسمان را می شکافند تا برای گذراندن زمستانی آرام به تالاب های بین المللی فریدونکنار برسند ؛ اما غافل از آنکه چشم طمع انسانها در نهایت آنها را میهمان سفره ها و یا میزهای رستوران های محلی می کند. طبق کنوانسیون رامسر تالاب هایی که هر ساله میزبان بیش از 20 هزار گونه از پرندگان مهاجر باشد جزء تالاب های بین المللی قرار خواهند گرفت و تالاب بین المللی فریدونکنار با بیش از 5400 هکتار مساحت طبق گزارشات ؛ هر ساله میزبان بیش از صدها هزار گونه از پرندگان مهاجر از جمله انواع غاز، مرغابی، قو، باكلان، پرلا، كشیم و حواصیل گرفته تا پلیكان، قره‌غاز، شاهین، عقاب دریایی و عقاب شاهی است که فاصله شش هزار کیلومتری از سیبری تا فریدونکنار را بال می زنند . |
| تالاب فریدونکنار در اولین سال از تشکیل معاهده ی رامسر که در سال 1349 با حضور نمایندگان محیط زیست دیگر کشور های جهان برگزار شد به عنوان تالاب بین المللی شناخته شده است که حفاظت از زیست بوم و مسافران هوایی آنرا در درجه اولویت اول دوستداران محیط زیست و حیات وحش دنیا قرار داده است.
اما هر ساله در اوایل زمستان قصه ای دیگر برای این پرندگان مهاجر رقم می خورد.کشاورزانی که در این فصل از طول سال فارغ از کاشت و داشت و برداشت هستند زمین هایشان را غرقابی می کنند و برای پرندگان دانه می پاشند تا بستری مناسب برای قتل و عام این میهمانان مهاجر فراهم شود و سپس با انواع دام گذاری در روز و شب به صید این پرندگان می پردازند. شکار و صیادی در میان مردمان این منطقه ریشه ای تاریخی دارد اما در سالهای اخیر با توجه به افزایش تعداد شکارچیان و شکار بی رویه ؛ برخی از گونه های نادر پرندگان در معرض انقراض قرار گرفته اند که همین امر موجب نگرانی دوستداران محیط زیست و مسئولان امر شده است. معصومه ابتکار ریس سازمان محیط زیست و استانداری مازندران از اوایل سال جاری تلاش های فراوانی برای جلوگیری از صید این پرندگان و ممنوعیت شکار آنها کرده اند اما تا کنون موفق به این امر نشده اند و شنیده ها حاکی از آن است که ممنوعیت شکار این پرندگان به سال بعد موکول شده است. در همین زمینه به دامگاه و محل صید این پرندگان رفتیم و گفت و گویی انجام دادیم با محسن یکی از شکارچیان قدیمی منطقه که شغلش کشاورزی و فروش تور های صیادی برای صید پرندگان است ، او در مورد سابقه خود در صیادی به خبرنگار پایگاه خبری شفاف می گوید :چیزی حدود 16 یا 17 سال است که به صید پرندگان مشغول هستم . محسن تازه داماد است و وقتی از او می پرسیم آیا دوست داشت که اکنون کنار همسرش باشد ؟ در جواب می گوید: این کار با ما اجین شده است و امکان ندارد که در فصل شکار در خانه بمانیم . گله مندی او از افزایش تعداد شکارچیان منطقه حس کنجکاوی ما را تحریک می کند تا دلیل این نارضایتی را از او جویا شویم که در پاسخ می گوید : در زمانهای قدیم صیادی برای خود قوانین نانوشته و عرفی داشت که همه ملزم به رعایت آن بودند اما اکنون تعداد شکارچیانی که برای تفریح و سرگرمی به صید پرندگان روی می آورند افزایش پیدا کرده است که موجب بر هم خوردن نظم و قوانین می شود. او در پاسخ به این سوال که چه قوانینی؟ می گوید :در حین شکار نباید حتی صدای نفس کشیدن کسی بلند شود زیرا پرندگان حیواناتی بسیار باهوش اند که به سادگی حضور شکارچی را تشخیص می دهند اما شکارچیان جوانی که برای تفنن به این کار روی می آورند به سادگی این قوانین را می شکنند. همین طور گرم صحبت با محسن بودیم که شاهد امری بی سابقه شدیم . منوری برای چند ثانیه شب تار پرندگان سیه بخت را روشن می کند ؛ پرس و جو می کنیم ؛ ظاهرا سازمان محیط زیست برای فراری دادن پرندگان و هویدا شدن تور های صیادان اقدام به همچین کاری کرده است ، هر چند این ایده ستودنی بود اما در راه برگشت کیسه های پر از مرغابی صیادان خبری دیگر می داد! در ادامه از محسن در پاسخ به این سوال که خیلی از دوستداران محیط زیست گمان می کنند دلیل اصلی این امر که کشاورزان این منطقه به صید پرندگان روی آوردند نبود شغل و فقر است ، آیا این مساله صحت دارد، می گوید: اینگونه نیست ، بیش از 70 درصد این شکارچیان برای تفریح و سرگرمی این کار را می کنند ، بعنوان مثال یک شکارچی ممکن است روی هم رفته چیزی حدود یک میلیون تومان برای دامگاه خود هزینه کند اما در پایان فصل شکار کمتر از ارزش مالی آن پرنده صید می کند.البته بعضی ها پول خوبی از این کاربه جیب می زنند اما اکثرا برای تفنن به دامگاها می آیند. در پایان از او می پرسیم فکر می کند تا به حال چند پرنده را ذبح کرده است؟ جواب عجیب است ، می گوید هیچی می پرسیم مگر می شود فردی با سابقه ای 16 ساله در صیادی تا به حال پرنده ای را ذبح نکرده باشد ؛ می گوید : آن قدر ها دل بزرگی ندارد که پرنده ای را ذبح کند و معمولا صیدش را دیگران ذبح می کنند . این پاسخ محسن مارا به فکر فرو می برد که چگونه فردی به دل نازکی محسن که حتی توان دیدن ذبح شدن یک پرنده را هم ندارد 16 سال مشغول صیادی است و حتی همسر تازه عروسش را برای لذت صید پرندگان تنها می گذارد؟! اما نگاه همه اینگونه نیست ، در سالهای اخیر تشکل های مردم نهاد از دل مردمان همین منطقه برخاستند و جز منتقدان این نسل کشی شدند ، برخی از کشاورزان منطقه هم ممانعت از صید این پرندگان را به نفع کشاورزی منطقه می دانند ، آنها معتقدند کود های شیمیایی حاصل از فضله این پرندگان و از بین رفتن کرم ها و لاروهای حشرات که در زنجیره ی غذایی این پرندگان قرار دارند سبب تولید محصولی با کیفیت بالا و کاهش قیمت نهایی تولید برنج می شود . به هر حال اگرچه شکارچیان راضی به این کار نباشند و یا اینکه از روی سرگرمی و تفریح روی به شکار پرندگان مهاجری بیاورند در اصل ماجرا و خطر انقراض گونه های مختلف پرندگان تالاب بین المللی فریدونکنار توفیقی نمی کند. از طرفی دیگر آنچه که مشخص است نهاد های دولتی به تنهایی قادر به کنترل و جلوگیری از شغلی که ریشه ای تاریخی در میان مردمان منطقه دارد نیستند و این امر نیاز به تعامل و همکاری صیادان و همراهی آنان در جلوگیری از نسل کشی پرندگان دارد و آروزی دوستداران محیط زیست و حیات وحش و همه ای کسانی که نگران خطر انقراض گونه های پرندگان مهاجر به ایران هستند این است که این تعامل هرچه زودتر بین مردم و مسئولیین شکل بگیرد. |
