نگاهي به وضعيت تکثير و زادآوري ماهيان استخواني در گيلان /گ
پنج‌شنبه ۳ اردیبهشت ۱۳۹۴
۰ نظر
۳۴ بازدید
| شیلات گیلان امسال به علت نامساعدبودن شرایط جوی و کاهش میزان صید، صید ماهیان استخوانی در گیلان را 2بار تمدید کرد. |
| از28 فروردین، صید ماهیان استخوانی از دریای خزر ممنوع شد تا دریا نفسی تازه کند و گونه های استخوانی، فصل تازه ای از زادآوری را شروع کنند. در این بین برخی گونه ها در دریا زاد آوری کرده و برخی دیگر به جای دریا دل به رودخانه هاو تالاب ها زده تا تخم ریزی کنند . سال هاست صید قاچاق وغیرقانونی ماهیان مولد، آلودگی رودخانه ها و دریا و برداشت بیش از اندازه شن وماسه از بستر رودخانه ها تکثیر طبیعی ماهیان را با مخاطراتی مواجه کرده است . |
| براساس اعلام شیلات گیلان درحال حاضر فقط 5 تا10درصد زادآوری وتکثیر ماهیان استخوانی در گیلان، بطور طبیعی و بقیه از طریق تکثیر مصنوعی انجام می شود. نگاهی به آمارهای این اداره کل نشان می دهد، صید قاچاق و غیرقانونی ماهیان استخوانی در فصلی که صید ممنوع است، بیشتر از میزان صید قانونی ماهیان استخوانی از خزر است . مدیر کل شیلات گیلان می گوید: صیادان گیلانی پارسال در فصل صید حدود 3هزار و800 تن ماهی استخوانی از خزر صید کردند این درحالی است که شواهد حاکی است حدود 4هزار تن ماهی بصورت غیر قانونی و پس از پایان فصل صید و در دوره تکثیر و زادآوری این ماهیان از دریا و رودخانه های گیلان صید شد که بخش زیادی از آنان ماهی مولد بود . اسحاق شعبانی با اشاره به اینکه پارسال ماموران یگان حفاظت شیلات گیلان 423 صیاد غیر مجاز را دستگیر و به مراجع قضایی تحویل دادند گفت: با وجود نظارت شیلات، به دلیل گسترده بودن دریا و صید شبانه باز هم شاهد صید غیرمجاز ماهیان هستیم . وی با بیان اینکه تخم ماهیان استخوانی که درگیلان به اشبل معروف است از گذشته تاکنون غذای مورد علاقه گیله مردان وگیله زنان است افزود: بالا بودن قیمت ماهیان مولد که اغلب دارای تخم هستند و نامساعدبودن شرایط جوی و طوفانی بودن دریا درفصل صید، سبب شده میزان صید غیرمجاز و قاچاق بیشتر از میزان صید قانونی باشد. این درحالی است که بیکاری هم مزید برعلت است چراکه کسانی که درحاشیه ساحل و رودخانه های گیلان زندگی می کنند، اغلب بیکارند وصید ممر درآمدی برای آنان به شمار می رود. مدیرکل شیلات گیلان آلودگی رودخانه ها وتالاب انزلی که مامن بیشتر ماهیان مولد در فصل تخم ریزی است را یکی دیگر از موانع تکثیر طبیعی ماهیان استخوانی در گیلان دانست و گفت : بیشتر فاضلاب های خانگی، صنعتی و کشاورزی گیلان در رودخانه ها رها شده و از آنجا به تالاب و دریا منتقل می شود. اسحاق شعبانی می گوید: آلودگی برخی از رودخانه های گیلان به حدی است که نه تنها در فرآیند تخم ریزی و زادآوری طبیعی ماهیان مولد اختلال ایجاد می کند بلکه حیات بچه ماهی هایی که سالم سر از تخم در می آورند را هم به خطر می اندازد بطوری که هرساله درصد بالایی از بچه ماهیان بر اثر بالا بودن آلودگی رودخانه ها تلف می شوند. وی بستر رودخانه ها را مکان اصلی تخم ریزی ماهیان استخوانی دانست وگفت: به علت برداشت بی رویه شن وماسه از بستر بسیاری از رودخانه های گیلان، جایگاه های اصلی زاد آوری این ماهیان تخریب شده است. مدیرکل شیلات گیلان می گوید: وجود مشکلات و موانع زادآوری و تکثیرطبیعی ماهیان استخوانی در گیلان سبب شده شیلات گیلان از 7سال پیش تکثیرمصنوعی ماهیان استخوانی را برای احیاء ذخایر این گونه های خزری در دستور کار خود قرار داده و هرساله میزان تکثیر مصنوعی را به تناسب نیاز افزایش داده است . معاون صید و بنادر دریانوردی شیلات گیلان هم درگفتگو باخبرنگار ما با بیان اینکه گیلان سالانه با تکثیر و رهاسازی 200 میلیون قطعه انواع بچه ماهی استخوانی، مقام اول کشور را از آن خود کرده گفت: اگرچه در تکثیر مصنوعی ماهیان استخوانی موفق بوده ایم اما وزن، قد، سن ِ بلوغ و مقاومت درمقابل بیماری ها در ماهی هایی که فرآیند تکثیرشان در فضای مصنوعی و خارج از محیط دریا و رودخانه انجام می شود، کمتر است و آسیب پذیرتر از بچه ماهیانی هستند که از طریق زاد آوری طبیعی به لارو و بچه ماهی تبدیل می شوند. شیلات گیلان برای حل این مشکلات هم از امسال طرح تکثیر طبیعی در2 رودخانه خاله سرای تالش و خُشک رود چابکسر را به دست گرفته است. معاون صید و بنادر دریانوردی شیلات گیلان علت انتخاب این 2 رودخانه را آلودگی کمتر آنها نسبت به دیگر رودخانه ها و همچنین پرآب و مناسب تر بودن بستر آنها برای تخم ریزی اعلام کرد . ایلدَرَم با بیان اینکه در این طرح در محدوده 200 تا 500 متری از دریا، با مسدود کردن عرض رودخانه و سد کوچک انحرافی از مهاجرت ماهیان مولد به بالادست رودخانه جلوگیری می شود گفت: ماهیان مولد در این محدوده تخم ریزی کرده و به علت نزدیکی به دریا، مسیر انتقال بچه ماهیان به دریا کوتاه تر شده و در نتیجه دوره رشد و مهاجرت بچه ماهیان به دریا با تلفات کمتری همراه خواهد بود . وی افزود : کارشناسان و ماموران یگان حفاظت شیلات به طور ویژه فرآیند زادآوری ماهیان مولد و رشد بچه ماهیان در این 2 رودخانه را کنترل کرده و از صید در این محدوده جلوگیری می کنند. معاون صید و بنادر دریانوردی شیلات گیلان گفت: در صورت موفقیت آمیز بودن این طرح، هرسال میزان تکثیر طبیعی ماهیان از طریق ایجاد سد کوچک انحرافی در رودخانه ها را افزایش خواهیم داد . مدیرکل حفاظت محیط زیست گیلان با بیان اینکه سالانه حدود 110میلیون مترمکعب انواع فاضلاب های شهری وصنعتی وارد رودخانه های گیلان می شود گفت: این فاضلابها سبب آلودگی رودخانه ها، تالاب و دریا شده و حیات موجودات زنده از جمله ماهیان مولد را به خطر می اندازد . محمدرضا برجی کاهش تولید فاضلاب ازطریق نصب شیرآلات اتوماتیک، استفاده از شوینده های و مواد شیمیایی سازگار با محیط زیست، تعبیه سامانه پیش تصفیه فاضلاب در معماری ساختمانها و در نهایت ایجاد سامانه جمع آوری و تصفیه خانه های فاضلاب را از مهم ترین راهکارهای حل مشکل آلودگی رودخانه های گیلان برشمرد و گفت: برخی از این اقدامات باید درسطح ملی، از طریق فرهنگ سازی ومشارکت تولیدکنندگان ومردم انجام شود وی با بیان اینکه درحال حاضر فقط 4 شهر رشت، انزلی، لاهیجان و منجیل دارای سامانه دفع فاضلاب هستند گفت: اگرچه ایجاد سامانه دفع فاضلاب در کاهش آلودگی رودخانه ها موثر است اما مهم ترین راهکاردر این باره ، کاهش میزان تولید فاضلاب و نیز کاهش بار آلاینده های شیمیایی در فاضلاب است . با اشاره به اینکه پارسال با تشدید نظارت، بازرسی ها وکاهش صدور مجوز برداشت از سوی حفاظت محیط زیست، برداشت بی رویه از بستر روخانه ها80 درصد کاهش یافت گفت: با وجود اینکه شرکت آب منطقه ای متولی برخورد با تخلفات برداشت شن وماسه از بستر رودخانه هاست اما حفاظت محیط زیست بیشتر پیگیر برخورد با متخلفان است. بطوری که درسال گذشته با نظارت حفاظت محیط زیست از استخراج 20هزار مترمکعب شن وماسه از بستر رودخانه های گیلان، جلوگیری و 50 متخلف هم به مراجع قضایی تحویل داده شد . مدیرکل حفاظت محیط زیست گیلان بابیان اینکه 200 نفر از ماموران یگان حفاظت محیط زیست در طول سال برای جلوگیری از صید غیرمجاز به گشت زنی در رودخانه های گیلان می پردازند گفت: ماموران این یگان پارسال 11 هزار و393 رشته دام از 75صیاد غیرمجاز کشف و ضبط و صیادان متخلف را هم به مراجع قضایی معرفی کردند . کوتاه سخن اینکه : اگرچه چند روز از پایان فصل صید می گذرد وتا فصل صید بعد حدود 6ماه دیگر باقی است اما دراین فاصله دستگاه های متولی حفاظت از دریا و رودخانه ها، باید برای نفس چاق کردن ماهیان استخوانی و پُرشدن سفره خزر دست بکار شوند. بی شک در این بین اجرای طرح های احیای ماهیان استخوانی از جمله تکثیر طبیعی این گونه های خزری که هنوز در ابتدای راه است، می تواند در حفظ و احیای ماهیان استخوانی تاثیر گذار باشد تا صیادان در فصل بعدی صید دست پر از دریا برگردند. |
