مدیر قطب جغرافیای سیاسی دانشگاه تربیت مدرس به ظرفیت بی نظیر سواحل جنوب شرق ایران در ابعاد گوناگون اشاره کرد و این مناطق را مستعد تبدیل شدن به لوکوموتیو توسعه کشور دانست

دکتر محمدرضا حافظ نیا روز یکشنبه در نشست مطبوعاتی همایش ملی 'فرآوری پتانسیل های ژئوپلیتیکی توسعه در کرانه های اقیانوسی جنوب شرق ایران اظهار کرد: با وجود قابلیت های فراوان جنوب شرقی ایران، این مناطق جزء عقب افتاده ترین فضاهای جغرافیایی کشور محسوب می شوند و تاکنون در ذهنیت مقامات سیاسی، شهروندان و نخبگان علمی، مورد توجه واقع نشده است.
وی اقتصاد ایران در یک قرن اخیر را 'طبیعت پایه' توصیف کرد و افزود: برخلاف کشورهای اروپای غربی و آسیای شرقی و تا حدودی چین که از اقتصاد 'انسان پایه' برخوردارند، اقتصاد ما به شدت طبیعت پایه است و دولت های ایران در یکصد سال گذشته، نهاد موزع منابع بوده اند و شخصیت مولد منابع نداشته اند.

موسس انجمن ژئوپلیتیک ایران ادامه داد: در این شرایط و با چنین نگرشی، توجه دولت ها اغلب به مناطق جنوبی کشور و حاشیه خلیج فارس معطوف بوده است که منابع نفت و گاز را در خود جای داده اند و عمدتا در یک قرن گذشته، فرآوری این منابع انرژی توسط صاحبان سرمایه و فناوری که در خارج از مرزهای کشور بودند، صورت گرفته است.
وی به فعلیت درآوردن ظرفیت های بالقوه سواحل جنوب شرق ایران را مستلزم داشتن یک اقتصاد انسان پایه و مبتنی بر فناوری دانست و گفت: این مناطق، تنها فضایی هستند که می توانند نقش پیشران توسعه را برای ایران ایفا کنند ولی اهمیت این موضوع هنوز به درستی درک نشده است.
حافظ نیا تصریح کرد: تنها شخصیت سیاسی در کشور که درک صحیح و دقیقی از اهمیت ژئوپلیتیک سواحل جنوب شرق ایران دارند، رهبر معظم انقلاب هستند که بارها این اهمیت را به مسئولان گوشزد کرده اند ولی تاکنون شاهد تاثیر آن بر بینش و کنش دولتمردان نبوده ایم.
استاد دانشگاه تربیت مدرس تاکید کرد: اداره و فعالیت مناطق آزاد به شیوه کنونی، هزینه های زیادی به کشور تحمیل می کند و ما نیازمند داشتن مناطق ویژه و آزاد مولد، فناور و دینامیک (پویا) هستیم بنابراین مناطق آزاد موجود در سواحل و مناطق داخلی کشور باید بازساخت شوند.
وی نبود توجه جدی نسبت به ظرفیت های سواحل جنوب شرق کشور را از جمله انگیزه های برگزاری همایش ملی فرآوری پتانسیل های ژئوپلیتیکی توسعه در کرانه های اقیانوسی جنوب شرق ایران عنوان کرد و گفت: این همایش به همت پژوهشگاه شاخص پژوه، همکاری قطب علمی جغرافیایی سیاسی دانشگاه تربیت مدرس و به میزبانی وزارت کشور برگزار می شود.
دبیر علمی همایش فرآوری پتانسیل های ژئوپلیتیکی توسعه در کرانه های اقیانوسی جنوب شرق ایران از ارسال حدود 100 مقاله به این رویداد تخصصی خبر داد و گفت: علاوه بر این، 20 مقاله سفارشی نیز از شخصیت های مطرح دانشگاهی کشور برای این همایش درخواست کردیم و روز سه شنبه، 27 مهرماه شاهد افتتاحیه همایش و ارائه 60 مقاله در سه پنل خواهیم بود.
این همایش در 20 محور اصلی تدارک یافته است که ازجمله آنها می توان به تبیین نقش موقعیت جغرافیایی اقیانوسی کشورها در توسعه ملی و اقتصاد دریامحور آنها، پتانسیل ها و مزیت های ژئوپلیتیکی کرانه های جنوب شرق ایران، کرانه های جنوب شرق و قلمروسازی ایران در پهنه های آبی اقیانوسی بر پایه کنوانسیون 1982 حقوق دریاها، کرانه های اقیانوسی جنوب شرق و ظرفیت های توسعه صنعتی ایران، سیاستگذاری و مدل سازی آمایش سرزمین و مدیریت بهینه سواحل جنوب شرق ایران و کرانه های اقیانوسی جنوب شرق ایران و توسعه گردشگری داخلی و بین المللی اشاره کرد.
کرانه های اقیانوسی جنوب شرق ایران و توسعه مناطق آزاد اقتصادی، تجاری، مولد و فناور(سرمایه گذاری ملی و بین المللی)، کرانه های اقیانوسی جنوب شرق ایران و توسعه اقتصاد دریایی و تجارت بین الملل، کرانه های اقیانوسی جنوب شرق ایران و توسعه شیلات و آبزیان، کرانه های اقیانوسی جنوب شرق ایران و تولید آب مصرفی کشور مبتنی بر انرژی اتمی، کرانه های اقیانوسی جنوب شرق ایران و تولید انرژی فسیلی، دریایی و خورشیدی، کرانه های اقیانوسی جنوب شرق ایران و شبکه ارتباطی بین المللی (الکترونیکی، حمل و نقل زمینی، هوایی و دریایی، خطوط لوله) و کرانه های اقیانوسی جنوب شرق ایران و توسعه صنایع دریایی، کشتی سازی و ناوگان تجاری اقیانوس پیما دیگر محورهای این همایش را تشکیل می دهند.
تعدادی از مقالات این همایش نیز در محورهای کرانه های اقیانوسی جنوب شرق ایران و امنیت ملی و منطقه ای، ظرفیت های کرانه های اقیانوسی جنوب شرق ایران و توسعه قدرت دریایی ایران، کرانه های اقیانوسی جنوب شرق و توسعه دانش اقیانوس شناسی در ایران، چالش های جمهوری اسلامی ایران در بهره برداری از ظرفیت های کرانه های اقیانوسی جنوب شرق ایران، راهبردها و راهکارهای بهینه سازی بهره برداری از ظرفیت های کرانه های اقیانوسی جنوب شرق ایران، جنوب شرق ایران و ایجاد هاب هوایی و فرودگاه بین المللی و بین قاره ای و جنوب شرق ایران و تبیین ژئوپلیتیکی الگوهای همکاری و یا رقابت منطقه ای و جهانی ارائه خواهد شد.
سواحل جنوب شرق ایران که عمدتا در استان سیستان و بلوچستان گسترده شده است، از قابلیت های فراوان و منحصر به فردی برخوردار است که از جمله آنها می توان مجاورت با آب های آزاد بین المللی، پتانسیل های ترانزیتی، موقعیت ژئوپلیتیکی و جذابیت های گردشگری را برشمرد.
چابهار به عنوان تنها بندر اقیانوسی ایران در این منطقه واقع شده است که آب های عمیق در خلیج چابهار، شرایط پهلوگیری کشتی های بزرگ و ایجاد تاسیسات بندری را فراهم می کند.
این بندر، مهمترین بندر تجاری خارج از حوضچه خلیج فارس است و از نظر سیاسی و راهبردی می تواند نقش تعیین کننده ای ایفا کند.

منبع : ایرنا