تولید خاویار گلستان درسال های اخیر به دلیل صید بی رویه این گونه ماهیان کاهش چشمگیری یافته اما مسوولان شیلات استان با اجرای طرح هایی مانند افزایش مزارع تولید بچه ماهی خاویاری و پرورش در استانهای دیگر برای جلوگیری از نابودی این آبزیان ارزشمند تلاش می کنند.

تولید خاویار ایران متعلق به استان گلستان است اما صید بی رویه، آلودگی رودخانه ها به عنوان محل اصلی تکثیر، تغییر اقلیم و کم توجهی به لزوم تکثیر بچه ماهیان خاویاری برای حفظ نسل این گونه های مهم آبزی، این تولیدات را کاهش داده است.
ماهیان خاویاری جزو ذخائر ژنتیکی دریای خزر و ثروت عمومی به شمار رفته و هم اینک صید تجاری آن ممنوع است.
این گونه ها از خانواده تاس ماهیان بوده که با توجه به قدمت آنها به عنوان فسیل های زنده نیز شناخته می شوند.

این ماهیان به 27 گونه و زیرگونه در جهان تقسیم می شوند که پنج گونه از ماهیان خاویاری ممتاز جهان شامل فیل ماهی یا بلوگا، تاس ماهی روسی یا چالباش، تاس ماهی ایرانی یا قره برون، ماهی شیپ و ماهی ازون برون یا سوروگا گونه های اصلی دریای خزر هستند.
خاویار ماهیان خاویاری از گران ترین غذاهای جهان است.
براساس اعلام اداره کل شیلات گلستان در سال های اخیر میزان تولید خاویار از ماهیان خاویاری دریای خزر از 300 تن به یک تن کاهش یافته است.
مدیرکل شیلات گلستان روز یکشنبه در گفت وگو با خبرنگار ایرنا اظهار کرد: یکی از برنامه های این اداره برای جلوگیری از نابودی ماهیان خاویاری ، پرورش مصنوعی این آبزی است.
سیدجواد قدس علوی افزود: هم اینک صید ماهیان خاویاری در خزر ممنوع است و توجه بیشتر به تولید و تکثیر این آبزی در مراکز پرورشی، این گونه ها را از شرایط بحرانی خارج کرده و به ثبات نسبی خواهد رساند.
وی گفت: طرح پرورش ماهیان خاویاری و بویژه فیل ماهی در مزارع منفرد و مجتمع های خاویاری، ایده های به اجرا درآمده شیلات گلستان برای جلوگیری از نابودی این آبزی و ایجاد فرصت های جدید اشتغال است.
براساس اعلام شیلات گلستان تاکنون 23 متقاضی راه اندازی مراکز پرورش ماهیان خاویاری در مزارع منفرد شده اند که از آنان به دلیل نقش آفرینی موثر در ایجاد شغل، درآمد و رونق اقتصادی حمایت خواهد شد.
به گفته مدیرکل شیلات گلستان؛ یکی از مشکلاتی در روند تولید ماهیان خاویاری در مزارع ، طولانی بودن دوره تولید و پرورش این آبزی است.
وی اضافه کرد: دوره تولید ماهیان خاویاری هشت ساله است اما در مراکز آزمایشگاهی و علمی شیلات گلستان به دنبال کاهش مدت این دوره هستیم و امیدواریم با پایان یافتن تحقیقات آزمایشی و به ثمر نشستن آن، این دوره را به 3 تا 5 سال کاهش داده و از این طریق بهره وری هر چه بیشتر را نصیب پرورش دهندگان ماهیان خاویاری استان کنیم.
قدس علوی اظهارکرد: چشم انداز شیلات استان درافق 1404 افزایش تولیدات ماهیان خاویاری در مزارع منفرد به هشت هزارتن گوشت و حدود 400 تن خاویار و در مجتمع های تولید خاویار 8هزار و 340 تن گوشت ماهی خاویاری و 400 تن خاویار با اشتغالزایی 4هزار و 800 نفر است.
علاوه بر توسعه مزارع تولید خاویار در گلستان؛ ارسال بچه ماهی به مزارع پرورش خاویار استانهای دیگر برای تکثیر و تولید فیل ماهی زمینه ساز رونق اشتغال بخش شیلات کشور بوده و تولید خاویار را از افزایش خواهد داد.
هم اینک گلستان تنها استان تولید کننده بچه فیل ماهی در کشور است که این تولیدات با توجه به استقبال پرورش دهندگان ماهیان خاویاری به استانهای دیگر ارسال می شود.
معاون آبزی پروری اداره کل شیلات گلستان در این پیوند گفت: توزیع 24 هزار قطعه بچه فیل ماهی برای پرورش در مزارع ماهیان خاویاری کشور آغاز شده است.
محمود سقلی اظهار کرد: بخشی از این بچه ماهیان به مزارع پرورشی برای پایداری و حفظ ژنتیک این ماهی و تولید و ایجاد اشتغال ارسال می شود.
وی بیان کرد: این فیل ماهی ها با وزن متوسط 10 گرم در مرکز بازسازی و حفاظت از ذخایر ژنتیکی شهید مرجانی گلستان با هدف تامین نیازهای کشور در زمینه تکثیر و برداشت ماهیان خاویاری تولید و بین دارندگان پروانه بهره برداری و پرورش این گونه ها توزیع شد.
به گفته وی؛ گلستان تنها توزیع کننده بچه ماهی فیل در کشور است و تامین بچه ماهی مورد نیاز مراکز، استمرار و افزایش صید سالانه، ارتقا سهم اشتغال زایی و حفظ و ماندگاری ذخایر ژنی آبزیان از مهمترین دغدغه های این سازمان به شمار می رود.
سقلی ادامه داد: همچنین امسال بیش از 60 میلیون قطعه انواع بچه ماهیان خاویاری و استخوانی تولیدی مراکز بازسازی ذخایر آبزیان گلستان در رودخانه های قره سو و گرگانرود رها شد.
مرکز بازسازی و حفاظت از ذخایر ژنتیکی شهید مرجانی گلستان به عنوان یکی از مراکز قدیمی و ویژه تکثیر و تولید آبزیان کشور است که در راستای تولید انواع بچه ماهیان خاویاری، حفظ و احیا ذخایر آبزیان موجود در دریای خزر تلاش می کند.
استان مرزی و شمالی گلستان با کشور ترکمنستان ، دریای خزر و استانهای مازندران، سمنان وخراسان شمالی همسایه است

منبع : ایرنا