سوگواری در«تیره‌رود» /گ

برداشت‌هاي بي‌رويه آب، آبزيان يکي از مهم‌ترين رودهاي لرستان را نابود کرده است؛

کاهش بارندگي و به دنبال آن وقوع خشکسالي در سال‌هاي اخير رودخانه‌ها و تالاب‌هاي زيادي را خشکانده، تبخير آب رودخانه تيره‌رود لرستان در ماه‌هاي اخير تعداد زيادي از ماهي‌هاي اين رودخانه را نابود کرده است. تصاوير منتشر‌شده از تيره‌رود در فضاي مجازي نشان مي‌دهد اين رود در وضعيت بحراني به سر مي‌برد. تيره‌رود به‌عنوان يکي از مهم‌ترين رودهاي استان لرستان تأثير زیادي روي معيشت و گردشگري در اين منطقه دارد. بااين‌حال، برداشت بي‌رويه و غير‌قانوني آب در کنار خشکسالي‌هاي پيش‌آمده، شرايط بدي را براي آن فراهم کرده؛ شرايطي که به کاهش شديد آب اين رود منجر شده و مشکلات زيست‌محيطي فراواني را در شرق استان لرستان ايجاد کرده است. وقوع خشکسالي در استان لرستان و کاهش چشمگير منابع آب زيرزميني و بارندگي‌ها، دست رودخانه‌ها را براي آب‌رساني خالي‌ کرده، به‌طوري‌که در رودخانه «تيره» اين روزها آب چنداني باقي نمانده است. اين وضعيت رودخانه «تيره» در حالي است که فعاليت پمپ‌هاي آب غيرمجاز هر آنچه از مايه حيات «تيره» بوده را بلعيده تا هر روز بر عمق بحران زيست‌محيطي در اين رودخانه بزرگ استان افزوده شود.

مرگ هزاران ماهي بر بستر «تيره»
انداختن لوله‌هاي آب در بستر رودخانه و ايجاد انشعاب‌هاي غيرقانوني از اين رودخانه که عمدتا به مصرف کشاورزي مي‌رسد، اين رود را از حالت خروشان گذشته خارج و به برکه‌اي تبديل کرده که ديگر جريان آب در آن وجود ندارد؛ اتفاقي که با توجه به گرماي شديد هوا و آلودگي‌هاي طبيعي، نه‌تنها فرايند خشک‌شدن رودخانه را تسريع داده بلکه به مرگ آبزيان اين رود منجر شده است. استمرار وضعيت بحراني رودخانه «تيره» اين روزها مرگ هزاران قطعه ماهي در بستر اين رودخانه را به دنبال داشته که البته تنها دليل آن خشکسالي اين رودخانه نيست بلکه هجوم موتور تلمبه‌هاي غيرمجاز حيات آبزيان در اين رودخانه را در معرض تهديد جدي قرار داده است. رودخانه «تيره» که ديگر مانند گذشته جوش‌وخروش خود را ندارد اين روزها مستعد هرگونه بحران و فاجعه زيست‌محيطي است. يکي از اهالي منطقه رودخانه «تيره» دورود در سخناني با بيان اينکه درحال‌حاضر آب بستر رودخانه کاهش پيدا کرده، اظهار کرد: هم‌اکنون اين رودخانه در حال خشک‌شدن است. او بيان کرد: با خشک‌شدن اين رودخانه همه ماهيان رودخانه تلف ‌شده‌اند. يکي ديگر از اهالي اين منطقه با اشاره به فعاليت موتور تلمبه‌هاي آب در رودخانه «تيره» دورود گفت: در حقيقت اکثر اين موتور تلمبه‌ها به‌صورت غيرمجاز در حال فعاليت هستند. به گفته اهالي اين منطقه فعاليت پمپ‌هاي غير‌مجاز اين رودخانه را به اين وضعيت دچار کرده است. قرارگيري حجم انبوهي از ماهي و ديگر آبزيان مرده در حاشيه رودخانه و عدم نظارت مراکز بهداشتي شهرستان دورود و سازمان محيط‌زيست به آلودگي‌هايي که لاشه اين آبزيان در ادامه براي محيط‌زيست منطقه به بار خواهند آورد يکي از اصلي‌ترين دغدغه‌هاي مردم ساکن در اطراف تيره‌رود است.
تلف شدن هزاران ماهي مورد تأييد نيست
مديرکل حفاظت محيط‌زيست استان لرستان درباره فاجعه محيط‌زيستي در اين ناحيه به تسنيم گفته است: تلفات ماهي در رودخانه تيره گزارش شده و عوامل محيط‌زيست در حال بررسي هستند تا اگر احيانا قصور يا جرمي متوجه دستگاه يا شخصي شده باشد حتما برخورد قانوني انجام شود. او درباره شرايط اين رودخانه توضيح داده و گفته است: رودخانه مدنظر يک رودخانه فصلي بوده که گاهی در زمان‌هاي خاص به‌ويژه در فصل بهار آب در آن جمع مي‌شود و بسياري از کشاورزان اطراف به وسيله پمپاژ، آب آن را برداشت مي‌کنند. گاهی ماهياني از رودخانه‌هاي ديگر به اين رودخانه فصلي ارتباط پيدا مي‌کنند و در آن تکثير مي‌يابند و چون گاهي کشاورزان بدون ضابطه آب اين رودخانه را برداشت مي‌کنند تلفات ماهي گزارش مي‌شود. تلف‌شدن هزاران ماهي را رودخانه تيره تأييد نمي‌کنم اما تعدادي بچه ماهي در اين رودخانه تلف شده است. برخلاف او اما رئيس اداره محيط‌زيست شهرستان دورود ضمن پذيرش موضوع برداشت‌هاي غيرمجاز آب از بستر اين رودخانه، در مورد مرگ هزاران قطعه ماهي و ساير آبزيان به منابع محلي اين شهرستان گفت: مقدار آب تيره‌رود تحت‌تأثير عواملي مثل ميزان بارندگي و برداشت آب کاهش مي‌يابد که با بالارفتن تراکم ماهي‌ها، از جريان‌افتادن آب، گرم‌شدن و در نتيجه کاهش اکسيژن محلول در آب، در نهايت منجر به تلف‌شدن ماهي‌ها مي‌شود و مسئول جلوگيري از برداشت‌هاي غيرمجاز آب نيز اداره منابع آب است.
دوستداران محيط‌زيست برای نجات ماهيان آمدند
الهام برنا، معاون محيط‌زيست لرستان، در اين رابطه در سخناني با بيان اينکه در فصل خشکسالي شاهد کاهش دبي پايه اکثر رودخانه‌هاي استان به‌ويژه رودخانه‌هايي که دبي متوسط و کم و همچنين مصارف بالايي دارند هستيم، اظهار کرد: اين امر موجب پايين‌آمدن دبي رودخانه‌ها مي‌شود. او با بيان اينکه در‌اين‌راستا طي روزهاي گذشته شاهد کاهش آب رودخانه «تيره» دورود بوده‌ايم، عنوان کرد: به‌دليل کمبود آب آبزيان داخل رودخانه دچار مشکل شدند. معاون محيط‌زيست لرستان با اشاره به فعال‌شدن يک کمپين دوستداران محيط‌زيست براي نجات ماهيان رودخانه «تيره» ادامه داد: در‌اين‌راستا اين کمپين ماهيان را به سراب بالادست رودخانه منتقل کرده‌اند.
ضرورت جمع‌آوري پمپ‌هاي آب غيرمجاز از بستر رودخانه‌ها
برنا در ادامه سخنان خود با اشاره به فعاليت پمپ‌هاي آب غيرمجاز در رودخانه‌هاي استان گفت: متأسفانه ما هرساله با اين مشکل مواجه هستيم. او با بيان اينکه در اين رابطه کارگروهي در آب منطقه‌اي استان وجود دارد و محيط‌زيست نيز عضو اين کارگروه است، افزود: دادستان طي سال‌هاي گذشته دستور جمع‌آوري اين پمپ‌هاي غيرمجاز آب را صادر کرده و امسال نيز اميدواريم عملياتي شود. معاون محيط‌زيست لرستان تصريح کرد: محيط‌زيست نيز در اين رابطه همکاري لازم را با آب منطقه‌اي دارد و هر جايي که اين امر مشاهده شود به آب منطقه‌اي گزارش‌هاي لازم را مي‌دهد. رئيس اداره محيط‌زيست دورود با اشاره به خشک‌شدن رودخانه «تيره» اين شهرستان اظهار کرد: متأسفانه تعدادي از موتور تلمبه‌هاي فعال در اين رودخانه غيرمجاز است. امير‌حسين ذلقي با تأکيد بر ضرورت ورود شرکت آب منطقه‌اي لرستان براي پيگيري اين موضوع تصريح کرد: در اين رابطه شرکت آب منطقه‌اي بايد به‌صورت قاطع ورود پيدا کند و برخوردی قاطع با موتور تلمبه‌هاي غيرمجاز داشته باشد.
آب منطقه‌اي: علت خشکي «تيره» کاهش منابع آب است
مدير آب منطقه‌اي شهرستان دورود نيز در اين رابطه در سخناني بيان کرد: کاهش منابع آب‌هاي سطحي و زيرزميني موجب خشکسالي رودخانه «تيره» شده است. منکر فعاليت موتور تلمبه‌هاي غيرمجاز نيستيم. صادقي‌نيا با تأکيد بر اينکه علت اصلي خشک‌شدن رودخانه «تيره» دورود کاهش منابع آب زيرزميني و سطحي است، گفت: البته ما منکر فعاليت موتور تلمبه‌هاي غيرمجاز نيستيم. مدير آب منطقه‌اي شهرستان دورود با بيان اينکه در‌اين‌راستا اخطارهاي لازم را به صاحبان اين موتور تلمبه‌هاي غيرمجاز داده‌ايم، گفت: اين اقدام با هماهنگي فرمانده انتظامي صورت گرفته و اميدواريم به نتيجه برسد.

منبع : وقایع اتفاقیه