تور ماهیگیران محلی ، بلای جان ماهیان استخوانی رودخانه های مازندران /گ

سوت پایان صید ماهیان استخوانی دریای خزر و آغاز حرکت این گونه پر اهمیت به رودخانه های مازندران برای تخم ریزی در حالی بزودی به صدا در می آید که ماهیگیران غیرمجاز محلی از هم اکنون تورهایشان را برای توبره کشی این باقی مانده ذخایر دریای خزر درزگیری کرده اند

صید ماهیان استخوانی دریای خزر که ماهی سفید ، کفال و کپور از مهم ترین آنهاست همه ساله از اواسط ماه مهر آغاز می شود و بسته به شرایط آب و هوائی تا اواخر فروردین سال بعد ادامه می یابد.
شیلات مازندران زمان پایان فصل صید جاری را پانزدهم فروردین اعلام کرده بود ولی با توجه به سردی آب های ساحلی و تاخیر در مهاجرت ماهیان به رودخانه ها ، 10 روز دیگر آن را تمدید و پیش بینی کرد که احتمالا تا اوایل اردیبهشت صید پره ادامه خواهد یافت .
با این وصف دیر یا زود ، سوت پایان فصل صید در آب های ساحلی استان به صدا در می آید تا ماهیان بارور برای تخم ریزی در امنیت کامل به رودخانه ها مهاجرت کنند ، امنیتی که سال های گذشته در حداقل ممکن در بسیاری از رودخانه ها وجود داشت و امسال نیز از هم اکنون نگرانی ها را بابت صید بی رویه توسط حاشیه نشینان رودخانه ها افزایش داده است .

شیلات مازندران سال 95 گزارشی در این زمینه تهیه و اعلام کرده بود که حدود یک سوم ماهیان استخوانی و خاویاری معادل یک هزار تن هنگام تخم ریزی توسط ماهیگیران محلی در رودخانه ها صید می شوند.
بر اساس اعلام سرپرست شیلات مازندران ، در فصل صید جاری حدود 2 هزار و 200 تن انواع ماهی استخوانی توسط صیادان عضو شرکت پره از آب های ساحلی دریای خزر در استان صید شد که حدود یک پنجم میزان صید اواخر دهه 70 و اوایل دهه 80 است .
کارشناسان صید بی رویه ماهیان استخوانی در دوره تخم ریزی ، آلودگی رودخانه ها ،کاهش روان آب ها و بی توجهی به غنی سازی ذخایر آبزی دریای خزر را عامل اصلی کاهش ماهیان استخوانی می دانند.
طبق بررسی علمی ، 15 گونه ماهی استخوانی در دریای خزر وجود دارد که کپور ، سفید و کفال پرشمارترین آنها هستند.
در استان های شمالی کشور 123 شرکت تعاونی پره با 10 هزار صیاد برای صید ماهیان استخوانی دریای خزر فعالیت دارند که چهار هزار نفر از این صیادان مازنی هستند.
** پاپیش گذاشتن دستگاه قضائی برای برخورد با متخلفان
رئیس کل دادگستری مازندران در آستانه پایان فصل صید و آغاز مهاجرت ماهیان دریای خزر به رودخانه ها برای تخم ریزی اعلام کرد که با ماهیگیران محلی که امنیت رودخانه ها را در فصل تخم گذاری برای ماهیان مختل کنند ، برخورد می شود.
حجت الاسلام محمدعلی تقوی فرد گفت : دستگاه قضائی تمامی تلاش خود را برای کمک به توسعه پایدار تکثیر ، صید و صیادی و برخورد با صیادان غیرمجاز آبزیان در رودخانه‌های استان به کار می گیرد.
وی راهکار پایدار برای مهار صید غیرمجاز ماهیان در رودخانه در فصل تخم ریزی را مشارکت مردمی برای حفاظت بیان کرد ، وضعیتی که از دو سال پیش در بخش هائی از غرب مازندران در حال اجراست و موفقیت آمیز نیز بوده است .
در این الگو ساکنان حاشیه رودخانه های شیلاتی با کمک گارد حفاظت شیلات و هماهنگی دستگاههای اجرائی مرتبط و دستگاه قضائی ، علاوه بر تامین امنیت رودخانه و اجازه ندادن به صیادان غیرمجاز ، تامین غذای ماهیان را هم بر عهده می گیرند .
** کاهش تکثیر انبوه ماهیان استخوانی در خزر
مدیرکل سابق شیلات مازندران یک از دلایل کم شدن میزان صید در دریای خزر در سال های اخیر را صید بی رویه ماهیان بارور هنگام مهاجرت به رودخانه توسط ماهیگیران محلی دانست و گفت : متاسفانه این کار برخی مواقع با چراغ سبز شرکت های صیادی همراه است که باعث کاهش تکثیر انبوه ماهیان استخوانی در خزر شده است .
حسینعلی رستمی در گفت و گو با خبرنگار ایرنا افزود : در گذشته حدود 350 میلیون قطعه بچه ماهی سفید در دریای خزر تکثیر و بازسازی می شد که در شرایط فعلی این تکثیر به یک درصد کاهش یافته است .
وی گفت : همچنین تکثیر ماهیان سفید در رودخانه ها نیز به دلیل آلودگی ، کاهش میزان آب ، برداشت کشاورزی و صید غیرمجاز و ساخت و ساز با مشکل مواجه است.
رئیس اسبق مرکز تحقیقات شیلات مازندران ساخت سد های پلاستیکی را دیگر معضل برای تکثر رودخانه ای ماهیان استخوانی دانست و گفت که در سال های اخیر برای تکثیر ماهیان استخوانی هفت رودخانه استان به شرکت های صیادی برای ایمن سازی پیشنهاد شد و قرار است تا رودخانه ها به 14 رشته افزایش یابد.
به گفته وی ، شرکت های صیادی موظف بودند تا به ازای برداشت ماهیان استخوانی حدود 2 تن تخم ماهی استخوانی به شیلات برای تکثیر تحویل دهند.
** تغییرکارکرد رودخانه های مازندران
مدیرکل سابق شیلات مازندران همچنین گفت : برای افزایش میزان تکثیر ماهیان استخوانی باید کارکرد 20 رودخانه موجود استان که قابلیت تکثیر دارند ، تغییر یابد و تنها برای این امر از آنها بهره گرفته شود.
وی افزود : برای حفاظت از تکثیر نیز باید از حفاظت دولتی به سمت همکاری مردمی پیش برویم تا با حضور مردم بهتر بتوانیم جلوی صید بی رویه در رودخانه را بگیریم.
** انقراض ماهیان استخوانی
معاون نظارت و پایش محیط زیست مازندران هم گفت که ماهیان خاویاری و استخوانی برای تخم ریزی در گذشته به رودخانه ها پناه می بردند که دردهه های اخیر به دلیل آلودگی رودخانه ها و صید بی رویه صیادان غیر مجاز محلی ، نسل این ماهیان در معرض انقراض قرار گرفت.
داریوش مقدس در گفت و گو با خبرنگار ایرنا افزود : ماهیان خاویاری هر سه سال یک بار برای تکثیر به رودخانه ها می روند و 11 تا 12 سال زمان نیاز است تا این آبزیان به بلوغ و تکثیر برسند.
وی گفت : در دهه های اخیر با صید بی رویه این ماهیان در رودخانه ها از سوی صیادان غیرمجاز محلی ، برداشت خاویار در دریای خزر به شدت کاهش یافت.
وی آلودگی رودخانه ای را دلیل دیگری برای کاهش نسل ماهیان خاویاری در دریای خزر اعلام کرد.
**لقاء مصنوعی برای پرورش ماهیان سفید
معاون محیط زیست مازندران همچنین گفت که شرایط ماهیان سفید با وجود صید بی رویه در رودخانه با ایجاد شل بندی ( قرنطینه ) از سوی شیلات برای حفاظت از این ماهیان و لقاء غیر طبیعی برای تولید بچه ماهی سفید در خزر بهتر است.
مقدس اضافه کرد : همچنان نسل ماهیان خاویاری با صید بی رویه در خطر انقراض قرار دارد و باید با تنویر افکار عمومی برای حفاظت از این گونه ها مردم را وارد کارزار کنیم.
** تشکیل کارگروه حفاظت از رودخانه ها در فصل تخم ریزی
وی تصریح کرد : در فصل تخم ریزی برای حفاظت از ماهیانی که به رودخانه ها کوچ می کننند، کارگروهی با شرکت یگان حفاظت محیط زیست، شیلات و دستگاه قضایی تشکیل شد که با متخلفان برخورد می کنند.
مقدس اظهار داشت : اگرچه این کارگروه با برخورد قانونی توانست تا حدودی از صید بی رویه جلوگیری کند، ولی همچنان صید انجام می شود و نیاز به همکاری مردم داریم.
در استان مازندران 120 رشته رودخانه فصلی و دایمی وجود دارد که به دریای خزر متهی می شوند.
20 رودخانه از این تعداد ، رودخانه های شیلاتی هستند که تحت نظارت سازمان شیلات ایران برای کارهای تحقیقاتی ویژه قرار دارد و صید در آنها برای تمام فصول سال ممنوع است.
گزارش از : حسین فلاحتی

منبع : ایرنا